banner neo
Top2
diahoristiko

«ΠΑΤΜΙΑΚΟΝ ΛΕΙΜΩΝΑΡΙΟΝ»

PatmiakonLimonarionΣτην ορθόδοξη εκκλησιαστική και λατρευτική ζωή οι ακολουθίες των αγίων έχουν πρωτεύοντα ρόλο, καθώς μέσω αυτών οι πιστοί τιμούν τη ζωή και τους αγώνες τους, προσπαθώντας να τους χρησιμοποιήσουν ως πρότυπα και για την δική τους ζωή. Για τον λόγο αυτό κάθε νέα έκδοση ακολουθιών αποτελεί γεγονός, εκδοτικό και πνευματικό, υψίστης σημασίας για την πορεία της Εκκλησίας μας.

Μέσα στο γενικό αυτό πλαίσιο εντάσσεται και η εντυπωσιακή έκδοση της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου, που υπό τον εύγλωττο τίτλο «Πατμιακόν Λειμωνάριον» συγκεντρώνει τις ακολουθίες απάντων των εν Πάτμω διαλαμψάντων και εξαιρέτως τιμωμένων αγίων. Πρόκειται, κατά βάσιν, για έργο ενός από τους λογιώτερους ιεράρχες του πάνσεπτου Οικουμενικού Θρόνου, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ρόδου κ. Κυρίλλου Κογεράκη, γνωστού και πρικοισμένου υμνογράφου της Εκκλησίας μας. Η έκδοση έχει γίνει με την πρόνοια και την φροντίδα του πανοσιιολογιωτάτου Καθηγουμένου και Πατριαρχικού Εξάρχου Πάτμου κ. Αντίπα, με δαπάνες της βασιλικής πατριαρχικής και σταυροπηγιακής μονής της Πάτμου, στην Ιερά Νήσο Πάτμο, το 2007.

Στις 367 σελίδες του τόμου περιλαμβάνονται ακολουθίες του νεομάρτυρα Θεοδώρου του εν Αλικαρνασσώ μαρτυρήσαντος, του ιερομάρτυρος Πλάτωνος, του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, του οσίου Χαρίτωνος, του αποστόλου Θωμά, του αγίου Νεκταρίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του αποστόλου Φιλίππου εκ των επτά διακόνων, του αγίου Μακαρίου Καλογερά, του ιερομάρτυρος Παρθενίου του εν Διδυμοτείχω αθλήσαντος, του οσίου Γερασίμου του Βυζαντίου, του οσίου Σάββα του εν Καλύμνω, του αγίου Γρηγορίου Ε’ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, του αγίου Αντίπα, του αγίου Μακαρίου του Νοταρά, του οσίου Γρηγορίου του Γραβανού, του αγίου αποστόλου Ιακώβου, του νεομάρτυρα Παχωμίου του Ρώσου, του αγίου Λεοντίου Πατριάρχου Ιεροσολύμων, των οσιομαρτύρων Ιωνά, Νεοφύτου, Παρθενίου, Ιωνά και Νεοφύτου των Λειψών, του αγίου αποστόλου Προχόρου εκ των επτά διακόνων, για την εικόνα της Παναγίας «του Χάρου» των Λειψών και μια γενική ακολουθία πάντων των εν Πάτμω διαλαμψάντων αγίων.

Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, που οπωσδήποτε δηλώνονται με σαφήνεια, οι ακολουθίες είναι έργα του ’ρχοντος Μεγάλου Υμνογράφου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας. Συχνά επίσης ο Σεβασμιώτατος κ. Κύριλλος έχει προβεί σε διορθώσεις, συμπληρώσεις και αναπληρώσεις παλαιοτέρων ακολουθιών, όπως αυτές που συνέθεσε ο ιερομόναχος και διδάσκαλος Ιωάννης ο εξ Ιεροσολύμων, ο Κεφαλλήν. Ωστόσο, αν κανείς εξαιρέσει τα άρτια υμνογραφικά συνθέματα του κ. Μπούσια, η δημιουργική και σοφή, όσο και τεχνική και διακριτική, παρέμβαση του λόγιου ιεράρχη είναι παντού ορατή και απολύτως ευεργετική για τα κείμενα. Σε μία πάλι περίπτωση έχουμε υμνογραφήματα του οσίου Νικηφόρου του Χίου, του οσίου Αθανασίου του Παρίου και του υμνογράφου Γεωργίου, που επίσης  έχουν τύχη επεξεργασίας από τον Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κύριλλο.

Πρόκειται, λοιπόν, γι’ αυτό που και ο τίτλος δηλώνει, ένα λειμωνάριο γεμάτο από τα μυρίπνοα άνθη των ακολουθιών. Βιβλίο πολυτελές, καλοτυπωμένο, επιβλητικό και ψυχωφέλιμο, αφιερωμένο σεβαστικά στην Α.Θ.Π. τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο Α’, ο οποίος και τιμά την έκδοση με σχετικό προτασσόμενο πατριαρχικό γράμμα. Των ακολουθιών επίσης προηγούνται εμβριθής πρόλογος του αρχιμανδρίτου κ. Αντίπα, καθηγουμένου της ιεράς κοινοβιακής μονής της Πάτμου, και εισαγωγικές σημειώσεις του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ρόδου κ. Κυρίλλου.

Άξια λόγου είναι και η ιδιαιτέρως επιμελημένη  εικονογράφηση του βιβλίου, με σύγχρονες και παλαιότερες εικόνες ή τοιχογραφικές παραστάσεις των τιμωμένων αγίων, κατά κύριο λόγο από ναούς της Πάτμου ή από πολύτιμο Σκευοφυλάκιο της Ιεράς Μονής Πάτμου. Οι εικόνες αυτές, αλλά και τα σχόλια που τις συνοδεύουν, μαζί με τις υποσημειώσεις στα κείμενα των ακολουθιών, τεκμηριώνουν για τον αναγνώστη τη σχέση καθενός των τιμωμένων αγίων με την ιερά νήσο της Πάτμου.

Οι ακολουθίες αυτές θα μπορούσαν φυσικά να χρησιμοποιηθούν λειτουργικά και εκτός Πάτμου, στους ναούς της Σάμου για παράδειγμα, όπου πολλοί από τους αγίους αυτούς τιμώνται ιδιαιτέρως. Αξίζει εδώ ξεχωριστά να αναφερθούμε στον όσιο Χριστόδουλο και στον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, οι οποίοι, κατά σαφή πατμιακή επίδραση, τιμώνται στη Σάμο, που είχε την ευλογία να έχει πολλά και δραστήρια πατμιακά μετόχια, που μεταλαμπάδευσαν στο νησί την πατμιακή πίστη και ευλάβεια.

Η μονή της Πάτμου υπάγεται πνευματικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Το παρόν βιβλίο δείχνει πόσο η υπαγωγή στον πρωτοκορυφαίο θρόνο της ορθοδοξίας δημιουργεί ευνοϊκές και κατάλληλες πνευματικές συνθήκες για εκκλησιαστική ανάπτυξη και προκοπή. Αυτό μάλιστα επαυξάνεται αν αναλογιστούμε ότι ο υμνογράφος αρχιερέας είναι και πάλι του κλίματος του Οικουμενικού Θρόνου. ’λλωστε και η Σάμος, ως περιοχή των λεγομένων «Νέων Χωρών» στο Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει την εκκλησιαστική της αναφορά και την πνευματική της υπαγωγή, κάτι που με σαφήνεια αντικατοπτρίζεται στην μεγάλη παραδοσιακή ευσέβεια των κατοίκων της.

Αξίζουν ολόψυχα συγχαρητήρια στην θεοφιλή αδελφότητα της Ιεράς Μονής Πάτμου και στον ηγούμενό της και πατριαρχικό έξαρχο κ. Αντίπα, διότι με την έκδοση αυτή μας προίκισαν με έργο σπουδαίο, πραγματικό υπόδειγμα για ανάλογες προσπάθειες άλλων εκκλησιατικών φορέων, στο μέλλον. Η έκδοση αυτή αποδεικνύει περίτρανα ότι η Ιερά Μονή Πάτμου, με τις πρεσβείες του ιδρυτή της οσίου Χριστοδούλου και όλων των εν Πάτμω διαλαμψάντων και τιμωμένων αγίων, συνεχίζει να είναι ο τηλαυγής πνευματικός φάρος του ορθοδόξου και ελληνικού Αρχιπελάγους μας.

Μ.Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ
ΣΤΟ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ 

footer


Δημιουργία ιστοτόπου ΑΔΑΜ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ